2025年大學(xué)《蒙古語》專業(yè)題庫——蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)藥與健康養(yǎng)生考試時間：______分鐘總分：______分姓名：______一、名詞解釋（每題5分，共20分）1.諾恩吉勒2.哈達(dá)嘎拉3.希拉4.巴雅拉嘎二、簡答題（每題10分，共30分）1.簡述蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)中“希拉-查干-吉如日”三者之間的關(guān)系。2.概述蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)中診斷疾病的主要方法有哪些？3.簡述蒙古族傳統(tǒng)養(yǎng)生中關(guān)于“食飲有節(jié)”的主要原則。三、閱讀理解（20分）閱讀下列蒙古語文段，回答問題：Б?хамьсгалдирээд?йнхэрэгтэйтулгуурбайдалбайдагб?г??дэдгээрньгурванз?йлдхуваагддаг:х?ч(гермэл),ухаан(хаад)бамэдрэмж(бод).Эдгээргурванз?йлньхослууланажиллаж,амьдралынт?в?гтэйасуудлуудыгхариу?зэж,?ндсэнзамбарааг?йбайдалдхамгийнойрхонхандлагыг??сгэдэг.Хэрэвэнэхослуулалтбохирдож,х?ч,ухаан,мэдрэмжньнэгнэгдэлээссалж,?рд?ндньамьсгалнь?вчинтэйболдог.Жишээлбэл,х?чдэл?ргэлжлэхэдх?чхослуулалтадбарьцааорохтойхолбоотой.Энэмэт,ухааных?чтэйбайдалдухаанхослуулалтаднэмэгдэлорохтой,харинмэдрэмжийнх?чтэйбайдалдмэдрэмжхослуулалтаднэмэгдэлорохтой.?вчинболовсрох?ед,эдгээргурванз?йлболонтэднийхослуулалтадх?ндрэлгарч,эдгээрньз?вх?н?вчнийнэгхэсгийгонцлонтэмдэглэдэг.Мэдэгдэхдээ,?вчнийгшашиншинжлэхухааныаргазамуудыгхэрэглэншинжлэх,?вчин??сгэсэн?ндсэншалтгааныголоходчиглэсэнбайдалтайхолбогддог.Тооцгохдоо:1.Энхрийн?гийгтайлбарлаа.2.Б?хамьсгалдирээд?йнхэрэгтэйтулгуурбайдалгэдэгньюугэжтайлбарласанвэ?3.Хэрэвх?ч,ухаан,мэдрэмжгурванз?йлхослуулалтадбарьцааорохг?йбайвал?рд?ндхэлбэлдэгвэ?四、翻譯題（20分）將下列漢語段落翻譯成蒙古語：蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)強(qiáng)調(diào)天人合一的整體觀念，認(rèn)為人體的健康與自然環(huán)境、季節(jié)氣候、情志變化等密切相關(guān)。醫(yī)生在診療時，不僅要注意患者的癥狀，更要深入了解其生活習(xí)性、環(huán)境因素、心理狀態(tài)等，從而進(jìn)行全面的診斷和治療。此外，蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)非常重視預(yù)防保健，提倡通過合理的飲食、適度的運動、規(guī)律的作息以及保持平和的心態(tài)來維護(hù)健康，認(rèn)為“治未病”比治療已病更為重要。五、論述題（30分）結(jié)合蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)理論，論述保持身心健康的主要途徑和方法有哪些？請運用蒙古語進(jìn)行詳細(xì)闡述。試卷答案一、名詞解釋1.諾恩吉勒(N?rэнjil):指人體內(nèi)在的生命活力、機(jī)能活動的基本動力或能量。它是維持生命活動、抵御疾病、恢復(fù)健康的基礎(chǔ)。通常理解為“氣”、“生命力”或“能量”。*解析思路：考察對蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)核心概念“三根”中“根”的基本理解。諾恩吉勒是驅(qū)動身體各項功能運行的動力源泉。2.哈達(dá)嘎拉(Hadag加拉):指構(gòu)成人體的基本物質(zhì)，相當(dāng)于中醫(yī)理論中的“精”、“血”、“津液”等，是身體組織、器官賴以生存和活動的物質(zhì)基礎(chǔ)。*解析思路：考察對“三根”中“根”的另一核心概念的理解。哈達(dá)嘎拉是構(gòu)成身體、提供滋養(yǎng)的物質(zhì)基礎(chǔ)。3.希拉(Xilā):指人體內(nèi)的“火”元素或功能，與熱能、代謝、興奮狀態(tài)等相關(guān)。希拉偏盛或不足都會導(dǎo)致疾病。*解析思路：考察對“三根”中“火根”的理解。希拉代表身體的溫煦、代謝和興奮功能。4.巴雅拉嘎(Bayaraaga):指人體內(nèi)的“水”元素或功能，與身體的潤澤、濡養(yǎng)、排泄等功能相關(guān)。巴雅拉嘎偏盛或不足也會影響健康。*解析思路：考察對“三根”中“水根”的理解。巴雅拉嘎代表身體的滋潤、濡養(yǎng)和排泄功能。二、簡答題1.簡述蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)中“希拉-查干-吉如日”三者之間的關(guān)系。蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)認(rèn)為，希拉（火）、查干（水）、吉如日（土）是構(gòu)成人體和維持生命活動的三種基本物質(zhì)（亦稱“三根”）。它們共同維持著人體的動態(tài)平衡。希拉需要查干的滋潤來調(diào)節(jié)其烈性，防止過旺；查干需要吉如日的承載和轉(zhuǎn)化，否則難以運行；吉如日需要希拉的溫煦來促進(jìn)其轉(zhuǎn)化和吸收，否則會變得寒濕。三者相互依存、相互制約，共同維持人體正常的生理功能。當(dāng)三者失衡時，就會產(chǎn)生不同的病理變化和疾病。*解析思路：此題要求理解“三根”理論中各要素之間的相互依存和制約關(guān)系，這是該理論的核心?；卮鹦韬w平衡與失衡兩種狀態(tài)。2.概述蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)中診斷疾病的主要方法有哪些？蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)的診斷方法主要包括“呼日勒查干”（望診）、“阿日嘎拉”（聞診）、“查干呼日”（問診）和“巴雅爾”（切診）四診合參。望診觀察患者的神色、形態(tài)、舌象等；聞診聽取患者的聲音、呼吸，嗅聞其氣味；問診了解患者的主訴、病史、生活習(xí)慣等；切診主要是脈診，觸摸患者的脈搏以判斷臟腑氣血狀況。四診需要綜合分析，以全面了解病情。*解析思路：考察對蒙古族傳統(tǒng)醫(yī)學(xué)四診法的掌握。需要列舉四診的具體內(nèi)容，并說明其基本作用。3.簡述蒙古族傳統(tǒng)養(yǎng)生中關(guān)于“食飲有節(jié)”的主要原則。蒙古族傳統(tǒng)養(yǎng)生強(qiáng)調(diào)“食飲有節(jié)”，其主要原則包括：飲食要適量，避免過饑過飽；飲食要規(guī)律，定時定量；根據(jù)個人體質(zhì)、年齡、季節(jié)氣候選擇合適的食物；五味（酸、甘、苦、辣、咸）要均衡，避免偏嗜；注意食物的生熟、寒熱屬性，合理搭配；飯后不宜立即劇烈運動或臥床；飲用足夠清潔的水。遵循這些原則有助于調(diào)和脾胃，維持氣血平衡，促進(jìn)身體健康。*解析思路：考察對蒙古族傳統(tǒng)養(yǎng)生飲食原則的理解。需要概括適量、規(guī)律、選擇、均衡、搭配等核心要點。三、閱讀理解1.Энхрийн?гийгтайлбарлаа.Энхрийн?гнь"гермэл"гэдэгб?г??дамьдбайдал,х?ч,?ргэлжилэхчадвар,эр??лмэндийн?ндсэнтулгуур,эдгээрз?йлсийгхамарч,амьдралдчиглэсэнбайдалгэсэнутгатай.*解析思路：定位原文中“гермэл”一詞，結(jié)合上下文理解其含義?！哀鸳支猝蕨铵荨痹诿晒耪Z中常指生命力、活力、力量、健康狀態(tài)等。2.Б?хамьсгалдирээд?йнхэрэгтэйтулгуурбайдалгэдэгньюугэжтайлбарласанвэ?Б?хамьсгалдирээд?йнхэрэгтэйтулгуурбайдалгэдэгньх?ч(гермэл),ухаан(хаад),мэдрэмж(бод)гэсэнгурванз?йлийнхослуулалтбайдалюм.Эдгээргурванз?йлньхослууланамьдралынт?в?гтэйасуудлуудыгхариу?зэж,амьдралынзамбарааг?йбайдалдхамгийнойрхонхандлагыг??сгэдэг.*解析思路：定位原文中描述“ирээд?йнхэрэгтэйтулгуурбайдал”的部分，明確指出其構(gòu)成要素（三根）以及這些要素共同作用的功能。3.Хэрэвх?ч,ухаан,мэдрэмжгурванз?йлхослуулалтадбарьцааорохг?йбайвал?рд?ндхэлбэлдэгвэ?Хэрэвх?ч,ухаан,мэдрэмжгурванз?йлхослуулалтадбарьцааорохг?йбайвал,амьсгалнь?вчинтэйболдог.Эдгээргурванз?йлньсалж,?рд?ндньамьсгалдх?чдэл?ргэлжлэх,ухааных?чтэйбайдал,мэдрэмжийнх?чтэйбайдалзэрэгн?хц?лбайдал??сгэдэг.*解析思路：定位原文中描述三根失衡后果的部分，直接引用原文信息說明會導(dǎo)致生病，并簡述失衡可能出現(xiàn)的具體表現(xiàn)。四、翻譯題Монголынт?в?гтэйбайдалтайхолбоотой.??нд,амьсгалдирээд?йнхэрэгтэйтулгуурбайдалбайдаг:х?ч(гермэл),ухаан(хаад),мэдрэмж(бод).Эдгээргурванз?йлньхослууланажиллаж,амьдралынт?в?гтэйасуудлуудыгхариу?зэж,?ндсэнзамбарааг?йбайдалдхамгийнойрхонхандлагыг??сгэдэг.Хэрэвэнэхослуулалтбохирдож,гурванз?йлньнэгнэгдэлээссалж,?рд?ндньамьсгалнь?вчинтэйболдог.Жишээлбэл,х?чдэл?ргэлжлэхэдх?чхослуулалтадбарьцааорохтойхолбоотой.Энэмэт,ухааных?чтэйбайдалдухаанхослуулалтаднэмэгдэлорохтой,харинмэдрэмжийнх?чтэйбайдалдмэдрэмжхослуулалтаднэмэгдэлорохтой.?вчинболовсрох?ед,эдгээргурванз?йлболонтэднийхослуулалтадх?ндрэлгарч,эдгээрньз?вх?н?вчнийнэгхэсгийгонцлонтэмдэглэдэг.Мэдэгдэхдээ,?вчнийгшашиншинжлэхухааныаргазамуудыгхэрэглэншинжлэх,?вчин??сгэсэн?ндсэншалтгааныголоходчиглэсэнбайдалтайхолбогддог.*解析思路：將漢語段落的核心內(nèi)容，包括“天人合一”、“三根”理論、“四診合參”、“治未病”等概念，準(zhǔn)確翻譯成蒙古語。注意保持原文的邏輯結(jié)構(gòu)和論證關(guān)系，使用符合蒙古語表達(dá)習(xí)慣的詞匯和句式。五、論述題Монголынт?в?гтэйбайдалтайхолбоотой.??нд,амьсгалдирээд?йнхэрэгтэйтулгуурбайдалбайдаг:х?ч(гермэл),ухаан(хаад),мэдрэмж(бод).Эдгээргурванз?йлньхослууланажиллаж,амьдралынт?в?гтэйасуудлуудыгхариу?зэж,?ндсэнзамбарааг?йбайдалдхамгийнойрхонхандлагыг??сгэдэг.Хэрэвэнэхослуулалтбохирдож,гурванз?йлньнэгнэгдэлээссалж,?рд?ндньамьсгалнь?вчинтэйболдог.Жишээлбэл,х?чдэл?ргэлжлэхэдх?ч